80’Lİ YILLARDAN 2000’Lİ YILLARA ELMANIN SEYİR DEFTERİ…
Zeki TARHAN – ANKARA
BÖLÜM: 11
Özhan YİĞİTBAŞI, elma bahçesini 1961 yılında kurmuş, ilk etapta 10 – 12 dönüm kadar bir yere dikmişti elma fidanlarını. Ve 3.000 lira kadar da bir masraf yapmıştı. Fakat günümüzde 3.000 lira 3 lira etmiyordu. Tabii bunun nakdi külfeti bir tarafa, bedenen / manen zahmeti de çoktu!!! Gelin burada, virgülüne dokunmadan YİĞİTBAŞI’ yı dinleyelim…
***
YİĞİTBAŞI – Ben de şahsen, hiçbir şey bilmiyordum. Elmayı ben sadece manavdan alır, evde yerdim. Ama yetiştirmek, bilhassa Golden ve Starking cinslerini yetiştirmek çok külfetli bir iş. Bahçemin fidanlarını kendim ilk budamasını yapmak suretiyle haşlandırmak, onun gelişmesini sağlamak, bakımını falan derken hem ameli, hem nazari olarak kendimi yetiştirmek için zorladım… Hatta, benim Büyük Çekmece’ de yazlık var. Orası Çatalca’ ya dahil. Orada komşuların bahçelerinde ağaçlar var. Çatalca’ da ağaçlar var. Hep ahbaplar oradakiler. Bugün bizim üreticimiz, hepsi benim gibi. Ama, bir ziraatçı arkadaşımız Halil bey gibi, bunun bazı terimlerini falan bilmeyebilir ama, elmanın budamasından başlayıp ta, hasadına kadar / ambalajına kadar geçen her safhasında bilgi sahibi oldu.
***
İTALYA’ NIN “PO OVASI” NDAKİ ELMALAR, BİZİM ELMALAR GİBİ DEĞİL
YİĞİTBAŞI, Avrupa’nın birçok yerini gezmiş, dolaşmıştı… Bilhassa İtalya’ nın PO OVASI’ nı gezerek orayı iyi tanımıştı. Oradaki elmalar bizim elmalar gibi değildi. Bir Milano’ da veya Roma’ da satılan Goldenlerde bizimkinin rengi yoktu. Ve bizim elmalar, İtalya’ nın PO ovasında yetişen Golden cinsi elmalarla Ortak Pazarda rekabet ediyordu…
***
TARHAN – Starking elması; “Star” yıldız, “King” kral. İngilizcede Kral Yıldızı anlamına geliyor. Golden elması; “Gold” altın, “Golden” altın suyu anlamında.
YİĞİTBAŞI - Evet, bu ismi aldığına göre, o rengi bulduk. Bu ismi verdiler… İtalya’ da gördüğüm Golden elmalarında renk yeşildi. Hemen şunu söyleyeyim; Golden elmaları üzerinde, “sinek pisliği” tabir edilir. Ve o beneklerden ise, o elma çok şahanedir, çok lezizdir, çok nefistir.
TARHAN – Ama o yeşil renkli Golden cinsi elmalar, henüz olgunlaşmamış elmalar olmuyor mu?
YİĞİTBAŞI – Değil, demek ki onlar erken toplamışlar yahut da oranın iklimi, o rengi yapamıyor. Meselâ, benim buradaki bahçemde,tam manasıyla altın rengini bulana kadar bekletirim… Yalnız çok dikkat ederim. Hava şartları, bilhassa “KRAĞI” nedeniyle falan, sapında çatlama başladığı anda, hemen toplarım… Çok hassas bir meyve.
TARHAN – Şunu vurgulamak istiyorum; Hasat zamanını beklemeden mi toplanmış acaba o elmalar? Golden cinsi elmalar, ismi üzerinde sapsarı olacak?
YİĞİTBAŞI – Sarı olması lâzım ama, İtalya’ da gördüğüm elmalar yeşildi. Evet, üzerinde “sinek pislikleri” vardı… Tadına baktım, ama lezzeti fena değildi. Benim bahçemde, ne zaman ki altın rengini bulduğu an, Golden cinsi elmanın lezzeti, çok bambaşka oluyordu…
YARIN:
DELİ ELMA AĞACINDAN, ISPARTA’NIN DEMİR ELMASINA