Martin Luther King Anısına
Öncelikle yazmaya uğraştığım bu metin sevgili Luther’in mesleğini ve özel yaşamını anlatan veya onunla ilgili ansiklopedik bilgi vermeyi amaçlayan bir metin değildir. (Yani eğer bahsi geçen kişiyi tanımıyorsanız ve/veya bu isim telaffuz edildiğinde bilinçaltınız sizi 16.Yüzyıl Reform Hareketlerine götürüyorsa, öncelikle bahsi geçen kişinin kim olduğunu araştırmanız bu metinden elde edeceğiniz yararı doğrudan artıracağından naçizane olarak tavsiye olunur.) Burada sembolleşen Luther King fikirlerini irdeleyip tarihe olan yansımalarını yorumlayarak onu anmak niyetindeyim.
Bilindiği üzere Luther King siyahi bir Amerikan vatandaşı. Tabi 1950’lerin Amerika’sından bahsediyorum. Siyahi insanların belli yerlere giremediği, beyazlarla aynı işi yapıp farklı ücretlere tabi tutulduğu ve daha birçok dillendirmeye dahi tahammül gösteremediğim akıl ve etik dışı uygulamaların olağan olduğu yıllar. Günümüzde NBA ( Ulusal Basketbol Birleşimi) izleyen bir nesle bu bahsettiklerim anlamsız gelebilir. Fakat Amerika’da bugünkü özgür ve eşit toplumun oluşumu kendiliğinden ve bedelsiz şekilde olmamıştır. Kazanılan her hak için ciddi bedeller ödenmiş, sosyolojik olarak belli olgular olgunlaştırılmış ve en son hukuki güvence sağlanmıştır. İşte toplum bu zor evrilmeyi gerçekleştirirken topluma yol gösteren ve aydınlık için tutuşması gereken meşalenin ateşleme mekanizmasının bir parçasını oluşturan toplum liderleri önemli roller üstlenmişler. Genelde çıkar karşılığı olmadan üstlenilen tehlikeli misyonlar... Bu insanlar gerçekten takdire şayan bir grubun üyesidir. Dünyanın farklı yerlerinde yaşayıp, birbirlerini hiç tanımadıkları halde toplumda ortalama aynı işleve sahip oldukları için, ben bu tip insanları gruplamakta sakınca görmüyorum. Bahsettiğim bu insanların davranışları keyfi olmayıp genelde adalet duygusunun tam doyurulmadığı durumlarda belirginleşmiştir. Grup üyelerinin kahir ekseriyeti kendince haklı sebeplere dayanır ve haklı bir hareket başlatır. Fakat çok azı dengeyi tutturup olayların devamında haklı kalabilir. İşte o nadir insanlardan biri sevgili Luther King’dir.
Sevgili Luther bence haklı olduğu için veya büyük bir kitlenin temsilcisi olduğu için değil sorunları anlatırken ve devamında çözmeye çalışırken benimsediği felsefe dolayısıyla bu denli saygın ve sevilen biri haline gelmiştir. Luther King şiddete dayanmayan veya daha sonradan şiddete kayma eğilimi olmayan sivil itaatsizlik felsefesini benimsemiştir. Bu felsefeye belki bir anma yazısı yazdığım için değiniyorum fakat gerçekten dünyanın ihtiyacı olan felsefi akımlardan biri ve belkide en önemlisi. Terörizmin önlenemediği, terörist faaliyetlerin globalleştiği yeni bir oluşum içinde olan ve temel yakıtını şiddet ve insan kanının oluşturduğu bu korku dolu yeni dünyada sevgili Martin Luther King’in düşüncelerini özlemle anıyorum. Ve sizleri Amerika’nın en önemli konuşmalarından biri olan King'in "I have a dream" Konuşmasının Türkçe özeti ile baş başa bırakıyorum. Sevgi ve dostlukla kalın …
Bir hayalim var
Bugün size diyorum ki, dostlarım, şu ânın getirdiği güçlüklere ve engellemelere rağmen bir rüyam var benim. Amerikan rüyasına derinden kök salmış bir rüyadır bu.
Bir rüyam var. Gün gelecek, bu ulus ayağa kalkıp kendi inancını gerçek anlamıyla yaşayacak. " Şunu kendinden menkul bir gerçek kabul ederiz ki, bütün insanlar eşit yaratılmıştır."
Bir rüyam var. Gün gelecek, eski kölelerin evlâtlarıyla eski köle sahiplerinin evlâtları, Georgia'nın kızıl tepelerinde kardeşlik sofrasına birlikte oturacaklar.
Bir rüyam var. Gün gelecek, Mississippi eyaleti bile, adaletsizliğin ve baskıların sıcağıyla bunalıp çölleşmiş olan o eyalet bile, bir özgürlük ve adalet vahasına dönüşecek.
Bir rüyam var. Gün gelecek, dört küçük çocuğum, derilerinin rengine göre değil, karakterlerine göre değerlendirildikleri bir ülkede yaşayacaklar.
Bugün bir rüyam var benim.
Bir rüyam var. Gün gelecek, Alabama eyaleti, valisinin ağzından hep müdahale etme ve izin vermeme yönünde sözler dökülen o eyalet, küçük siyah oğlanlarla küçük siyah kızların, küçük beyaz oğlanlar ve küçük beyaz kızlarla el ele tutuşup kardeşçe birlikte yürüdüğü bir yere dönüşecek.
Bugün bir rüyam var benim.
Bir rüyam var. Gün gelecek, bütün vadiler yükselip bütün tepeler ve dağlar alçalacak, engebeli yerler düzlük yapılıp, girintilerle çıkıntılar düzleşecek ve Allah'ın şanı yeryüzüne inecek, bütün canlar hep birlikte görecek onu.
Bizim umudumuzdur bu. Güneye dönüşümde içimde taşıyacağım inançtır. İşte bu inanç sayesinde umutsuzluk dağını yontup bir umut anıtı yaratacağız. Ulusumuzu saran âhenksiz bağırtıları, bu inanç sayesinde güzel bir kardeşlik senfonisine dönüştüreceğiz. Bu inanç sayesinde bir gün özgür olacağımızı bilerek hep beraber çalışacak, hep beraber dua edecek, hep beraber mücadele edecek, hep beraber hapse düşecek, özgürlük için hep beraber ayağa kalkacağız.
İşte o gün Yüce Allah'ın bütün kulları, yepyeni bir anlamla söyleyecekler bu ilâhîyi:
Benim ülkem, senin ülken
Özgürlüğün güzel yurdu,
İşte söylüyorum sana:
Atalarımın öldüğü toprak burası,
Şehitlerin gururu olan toprak,
Her bir dağın yamacından,
Özgürlük yankılanacak.
Ve eğer büyük bir ulus olacaksa Amerika, bunun gerçekleşmesi şarttır. Öyleyse New Hampshire'in dev tepelerinden yankılansın özgürlük. New York'un ulu dağlarından özgürlük yankılansın...
Her bir dağın yamacından yankılansın özgürlük.
Özgürlüğün yankılanmasını sağladığımızda, her kasabadan ve köyden, her eyaletten ve kentten özgürlüğün yankısını duyduğumuzda, o gün yakın demektir ve o gün Allah'ın bütün kulları, siyahlar ve beyazlar, Yahudiler, Hıristiyanlar, Müslümanlar ve Budistler el ele tutuşup siyahların eski bir ilâhîsini söyleyecekler:
Sonunda özgürüz ! Sonunda özgürüz !
Şükürler olsun Ya Rabbim !
Sonunda hepimiz özgürüz !