YENİ YILIN İLK RÖPORTAJI :
“ISPARTA’DA JEOTERMAL ENERJİ OLANAKLARI / POTANSİYELİ…”
Zeki TARHAN – ANKARA
Isparta civarı; Volkanik faaliyet bakımından çok önemli bir bölgeydi ve GÖLCÜK GÖLÜ de Volkanik bir “KRETER GÖLÜ” idi. Ve Mayıs / 2025’ te SDÜ’ de HİDRO JEOLOJİ SEMPOZYUMU yapılacaktı.
Bu satırların yazarı TARHAN, konunun önemini dikkate alarak ve de Toros Silsilesindeki Karstik sistemi de ıskalamadan, sözünü ettiğimiz Sempozyum sürecine dek uzanan zaman diliminde, ilk iki röportajı planlamış durumda. Bu iki röportajın ilkini, şu anda okumaktasınız. Jeoloji dünyasının yakından tanıdığı Isparta’ lı hemşerimiz Profesör Dr. Muzaffer ANDAÇ, diğeri ise; SDÜ Öğretim Üyesi / Su Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Şehnaz ŞENER hocamız.
***
Prof. ANDAÇ ile yaptığımız röportajda ağırlıklı olarak; Isparta’ da Jeotermal Enerji / Uranyum / Asfaltit ve ANDAÇ Köyü / Isparta Çimento Fabrikası gibi konular üzerinde durduk…Gelin, ANDAÇ hocamızın kısa özgeçmişine bir göz atalım: 1953’de İstanbul Üniversitesinden Jeolog olarak mezun olur. 1953- 1959 yılında MTA Enstitüsü burslusu olarak, Münih’ te URANYUM aramaları konusunda doktora yaptı. 1959 – 1970 yılları arasında MTA’ da Uranyum Servisi Şefi olarak görev aldı. 1970 – 1973 yılları arasında, Berlin Teknik Üniversitesinde Doçent oldu. 1973 1988 yıllarında Berlin Teknik Üniversitesinde misafir Doçent olarak çalıştı ve ders verdi. 1988 – 1991 yıllarında Erciyes Üniversitesinde Profesör olarak Kayseri’ de görev yaptı. 1991 yılından itibaren Berlin Teknik Üniversitesindeki öğretim üyeliğini yürütmektedir…
***
ANDAÇ KÖYÜ DE NEREDEN ÇIKTI?
Muzaffer ANDAÇ, 1951 yılında İstanbul Üniversitesi / Jeoloji Fakültesinde öğrencidir. ŞIRNAK’ ın bir köyünde de stajını yapmakta… Stajını yaptığı sıralarda, Petrol hocası olan Doç. Dr. Enver ALTINLI ile birlikte, ASFALTİT damarlarını tespit çalışmasında, köyün adını “ANDAÇ” olarak koyar… Sonrasında da Doç. ALTINLI, köyün adını koyduğu “ANDAÇ” adını, bir öneri olarak İç İşleri Bakanlığına sunar… Ve sonunda ANDAÇ adı, Harita Genel Müdürlüğü’ ne de kaydettirilir…
***
Muzaffer ANDAÇ 1981 yılında ŞIRNAK’ ta ve yakın çevresinde, 20 metre kalınlığında “ASFALTİT MİNEROLOJİK VE KİMYASAL ANALİZ” ini yaparak, Türkiye Bilimsel Kurum Başkanlığı (=TÜBİTAK )’ a verir… ANDAÇ; “ASFALTİT” in içerisinde yüksek miktarda ve yüksek tenörlü %0,001 oranında “URANYUM KRİSTALLERİ” tespit eder. Yani; Tonda 100 gramın üzerinde “URANYUM KONSANTRESİ” Ayrıca; Yüksek miktarda NİKEL madeni de bulunmaktadır. Bu URANYUM ve NİKEL madeni, sağlık sorunları yaratacağından, ASFALTİT’ in içinden METİLLER’ in ayrılması öneriliyordu.
***
Isparta’nın GÖLCÜK gölü, volkanik bir krater gölüydü. Isparta civarı da; Volkanik faaliyet bakımından çok verimli bir bölge. GÖLCÜK civarında; GRANİT ve SİYANİT taşları yer almakta… Prof. ANDAÇ, Granit için bakın neler diyecekti: “Granit içinde bol miktarda tespit ettiğim APATİT kristali içinde FLOR elementi bulunduğundan, maalesef diş minelerini aşındırıyor…”
***
GÖLCÜK İLE ÜNİVERSİTEYE KADAR OLAN KISIMDA BİR GRABEN
(=ÇÖKEN / ÇÖKÜNTÜ BLOĞU ) MEVCUT
Prof. ANDAÇ’ a göre önemli olan bakın ne idi: “… Isparta ve civarında yüzeyde görülen bol miktarda RİYOLİT (=Granitin yüzey taşı ) bulunmaktadır. Bu Riyolitler, birkaç yüz metreye kadar devam edebilir… Tektonik bakımdan, GÖLCÜK gölü ile Üniversite yakınlarına kadar olan kısım, Isparta dahil bir GRABEN (=Çöken / Çöküntü Bloğu ) mevcuttur.”
…VE JEOTERMAL ENERJİ!!!
…Evet, bütün dikkatimi ve heyecanımı tek noktaya vermiştim… “Nerede bu JEOTERMAL ENERJİ?” diye, hem kendime hem ANDAÇ hocaya soruyordum… İşte yanıtı: “…GRABEN’ in altında kalın bir Sedimantasyondan sonra, RİYOLİT KÜLÜ altında JEOTERMAL ENERJİ mevcuttur. Çünkü; Mağmatik faaliyet ile alttaki formasyonlar içindeki YER ALTI SUYU, JEOTERMAL ENERJİ kazanılacak kadar ısıtılmıştır. İlk önce; bir JEOFİZİK ETÜDÜ ile alttaki formasyonlardaki ANOMALİ (=Jeotermal ümitli / çevresindeki oluşumlardan belirgin bir şekilde farklı olan ) JEOTERMAL ANOMALİ tespit edildikten sonra, SONDAJ’ a geçilmeli ve JEOFİZİK ANOMALİ noktalarına kadar sondaj yapılarak tetkik edilmeli / araştırılmalıdır!!!”
***
ISPARTA’ DA ÇİMENTO HAMMADDESİ NASIL TESPİT EDİLDİ?
1967 yılında Şevket DEMİREL, Muzaffer ANDAÇ ve Çimento Sanayi Genel Müdürlerinden Kimyager Mehmet beyi Isparta’ ya davet ederek, onlardan Isparta’ da “ÇİMENTO HAMMADDESİ” tespit etmelerini rica eder. Gelin, sonrasını hep birlikte ANDAÇ hocamızın ağzından dinleyelim:
“…O zamana kadar, Isparta’ nın İĞDECİK KÖYÜ’ n de KİL SEDİMENTLERİ ve EĞİRDİR civarından da KİREÇ TAŞI getirerek, Isparta’ da bir ÇİMENTO SANAYİİ planlanmış. Fakat; gerek İğdecik’ ten Killerin Isparta’ ya taşınması ve Eğirdir civarındaki KALKER’ lerin Isparta’ ya getirilmesi, havai hatlarla mümkün olacağından, çimento maliyeti çok yüksek olacaktı. Benim yaptığım Jeolojik çalışma ve etütlerle, bugünkü ÇİMENTO SANAYİİ’ nin bulunduğu yerde “FİLİŞ” denilen KİL ve KİREÇ’ in karışımından olan JEOLOJİK bir yapı tespit ettim. Tamamen ÇİMENTO SANAYİİ’ nin hammaddesine uygun olan bu JEOLOJİK FORMASYON, BUGÜN ÇİMENTO SANAYİİ’ NİN HAMMADDESİNİ TEŞKİL ETMEKTEDİR…
Sonuç olarak; İĞDECİK’ ten “KİL” in, ayrıca EĞİRDİR’ den “KİREÇ TAŞI” nın HAVAİ HAT’ la Isparta’ ya nakli çok yüksek maliyetli olduğundan, rantabl ve fizibil görülmemiş ve gerek de kalmamıştır.”
----- 0 ----