ATATÜRK’E BENZETİLEN KOSSWIG’İN, EUTROF VE OLİGOTROF GÖLLERE BAKIŞI
Zeki TARHAN – ANKARA
“…KOSSWIG, bazı fiziksel özelliklerinin Atatürk’e benzemesiyle çok gururlanırdı. O dönemde Türkiye’ ye gelen bilim adamlarının tümü, o da bir Atatürk hayranıydı. Bu nedenle, Almanya’dan Türkiye’ye öğrenci getirdiğinde, Anıtkabir’i ziyaret etmeden geçmezdi.”
***
“…Tatlı sularda da gölün verimliliğini birinci derecede tayin eden nebatlar, sadece mikroskop altında görülebilen ufacık ve tek hücreli nebatlardır. Bir gölün balıkçılık bakımından verimliliğinin tespiti, bu gölün, ne kadar nebati organizmaların yaşayabilmesi için, müsait olduğunu tespit etmeği icabetirir.
Göl suyunda nebatların gıdasını teşkil eden su ve karbon dioksit, kâfi miktarda bulunur. Ona nazaran, nispeten ufak bir miktarda mevcut olan N, P, ve S birinci sırada, nebati prodüksiyonun ne derecede mümkün olacağını tayin eden elemanlardır.
Göl derin olduğu takdirde, dibe az miktarda ışık nüfuz eder. Böylece göllerin dibi, nebatsız kalacağından ancak yırtıcı veyahut ta, gölün dibinde çamurlarla geçinmekte olanların yaşaması kabil olur. Derin olmayan ve ışığın dibine kadar nüfuzuna müsait bir göldeki nebati prodüksiyon, gıda elemanları kâfi olduğu takdirde, pek çoktur. Bu gibi göllere EUTROF GÖLLER denir. Buna mukabil, derinlikleri ışıksız olan göller de ihtiva ettikleri su miktarına nazaran, yalnız mahdut bir bölgesi ışığın tesiri altında kaldığından ve meydana getirebildikleri organik madde, nispeten az olduğundan, OLİGOTROF GÖL namını alırlar.”
***
“…Her ne zaman, bir göldeki organik prodüksiyon büyük ise, (=EUTROF GÖLLER) göldeki çürümeler de o kadar fazla olur. Böylece gölün nispeten soğuk olan dibinde oksijensiz, fakat aslında nebatların hayatı için zengin olan bir tabakası teşekkül edecektir. Hakikaten böyle bir vaziyet vaki olmakla
beraber, suyun fiziki bir hususiyeti dolayısıyla, dipteki sular yukarıya doğru hareket ederek, nebatların yaşayıp çoğalması için elzem olan gıda elemanları da yeniden, bir ziyadar mıntıkaya nakledilmiş olur. Bu nakliyatı temin eden; suyun fiziki bir hususiyetidir. Filhakika, muhtelif hararetlerde, suyun kesafeti ve dolayısıyla ağırlığı değişir. Buz, sudan daha hafiftir, sıcak su da soğuk sudan hafiftir. Suyun en kesif ve ona göre en ağır olduğu suhunet ( + 4 derece) dir.