DİKKAT !!!
TEHLİKE VAR!!!
Zeki TARHAN – ANKARA
Her ikisi de muhteşem bir ikiliydi. EĞİRDİR GÖLÜ’ nün bir “beka” sorunu olduğunu herkesten çok biliyor ve tehlikenin farkında olarak, ne tür önlemlerin alınabileceğini, kafalara çivi çakar gibi kamuoyu ile paylaşıyordu… Elbette ki son yıllarda yaşanan İKLİM DEĞİŞİKLİKLERİNİ yadsımıyor, bu olgunun su kaynakları üzerindeki olumsuz etkilerinin, gün geçtikçe hissedilmeye başlandığını görüyordu. Suyun yoğun olarak kullanıldığı ve de meyve üretiminin de buna paralel olarak yoğun yapıldığı EĞİRDİR GÖLÜ ve çevresi de bu durumdan etkilenecekti.
***
Doç. Dr. Cenk KÜÇÜKYUMUK hocamız, MAREM’ de yıllarca çalışmış, teori ve pratik ile yoğrulmuş, geçmişte Prof. Dr. Süleyman KODAL hocamızla birlikte çalışarak projeler üretmiş bir bilim insanımız. Uzmanlık alanı olan Tarımsal Sulama ve Basınçlı Sulama Sistemleri konusunda ABD’ n de çalışmalar da yapan KÜÇÜKYUMUK, bugün İzmir Demokrasi Üniversitesi / Meslek Yüksek Okulu – Park ve Bahçe Bitkileri Bölümünde dersler veriyor…
***
Cenk hoca, Bitkisel Üretimde “SULAMA” nın amacını bakın nasıl anlatıyordu: “…Bitkinin ihtiyacı olduğu anda, ihtiyacı olduğu miktarda SUYU KÖK BÖLGESİNDE BULUNDURMAKTIR. İSTENEN VERİM VE ÜRÜN KALİTESİ ALMAK İÇİN BU OLMAZSA OLMAZ BİR ZORUNLULUKTUR. BU MİKTARDAN YAPILACAK HERHANGİ BİR KISITLAMA OLMASI DURUMUNDA, BİTKİNİN VEJETATİF VE GENERATİF BÜYÜMESİ OLUMSUZ ETKİLENECEKTİR.”
***
…Ve “KISITLI SULAMA” nın ne demek olduğunu, “KISITLI SULAMA” derken kastedilenin gerçekte ne olduğunu da şöyle anlatıyordu: “…KISITLI SULAMA, meyve ağaçlarının SU STRESİ’ n den (=Su azlığı) en az etkilenecek dönemlerinde yapılabilecek su kısıtını ifade eder. Ancak; yetişme sezonu içerisinde ( 1 ) veya ( 2 ) defa su verilecek olması, kısıtlı sulama tanımını tüm anlamıyla karşılamamaktadır.”
***
DİKKAT!!! TEHLİKE!!!
Cenk hoca, Ovada suyun bu miktarda verilecek olmasının, üreticileri farklı su kaynakları bulmaya iteceklerine dikkat çekerken, bu durumda da başvurulan ilk yolun genelde KUYU AÇMAK olduğuna vurgu yapıyordu… Ve yörede “KUYU AÇILMASI” nın da geçici bir çözüm sağlayacağının altını özellikle çiziyordu…
…Ve tehlikenin boyutunu, KONYA HAVZASI örneğini vererek SOMUTLAŞTIRIRKEN, EĞİRDİR GÖLÜ’ NÜN BESLENMESİNİN DE TEHLİKEYE ATILACAĞINI HAYKIRIYORDU!!!
***
MEYVE AĞAÇLARINDA 1 YA DA 2 KEZ SULAMA
YAPILMASI NELERE YOL AÇACAK?!!!
Sulama yöntemlerinin uygulama şekilleri farklıydı. Yani; sulama zamanı, her sulamada uygulanan sulama suyu miktarı vb. Bölgede yaygın olarak kullanılan DAMLA SULAMA YÖNTEMİ ile, başta ELMA olmak üzere meyve ağaçlarında ( 1 ) ya da ( 2 ) kez sulama yapılması durumunda; Ağaçlarda büyümenin yavaşlaması, verim kaybı ve ürün kalitesinde bozulmalar gibi olumsuz etkiler görülmeye başlanacaktır.
Olumsuzluklar, tabii bunlarla kalmıyor!!! Kısıtlı Sulamaların etkileri, çok yıllık bitki olan meyve ağaçlarında, sadece uygulandığı yıl değil, sonraki yıllarda da BİRİKİMLİ ETKİ ya da TAŞIMALI ETKİ şeklinde artarak ortaya çıkabilmekte!!!
***
“KISITLI SULAMA UYGULAMALARI”, sulamada su tasarrufu yöntemlerinden biriydi. Kısıtlı Sulama Uygulamaları tekniğine uygun olarak kullanıldığı takdirde, VERİM ve ÜRÜN KALİTESİ’ n de kayba neden olmadan ya da en az kayıpla uygulanabilirdi. Tabii bunun yanında, SU TASARRUFU da sağlanmış olacaktır. Ancak, burada kastedilen yıl içerisinde ( 1 ) ya da ( 2 ) kez sulama yapılması değil. Yetişme sezonu içerisinde, bu miktarda sulama yapılması ağaçlarda ciddi sorunlara yol açabilir.
***
MAREM’ E ÖVGÜ…
Cenk hocamız; içinde yetiştiği kurumun “Kurum aidiyeti” ni içine sindirmiş, vefa duygusuna sahip, teoriyi pratiğe, pratiği teoriye aktarma becerisini göstermiş nadir bilim insanlarımızdan biri. Diyelim ki, şu anda Eğirdir Gölü çevresinde tarım yapılan arazilerde %80 oranında DAMLA SULAMA sistemiyle tarımsal sulama yapılıyor… Cenk hocamızın diline pelesenk ettiği şu söylemini hiç unutmayın sevgili okuyucularımız, ben hiç unutmuyorum; “ Eğirdir Gölü çevresindeki Damla Sulama Sistemindeki gerek projelendirme ve gerekse uygulamadaki yanlışlıklar nedeniyle VAHŞİ SULAMA mantığıyla sulanıyor!!!”
“Konuyla ilgili olarak; ülkemizin güzide ve de EĞİRDİR’ imizin prestij araştırma kurumlarından biri olan MAREM (=Meyvecilik Araştırma Enstitüsü) de, ELMA ve KİRAZ ağaçlarında KISITLI SULAMA UYGULAMALARI ile sonuçlanmış ve olumlu sonuçlar alınan çalışmalar yapılmıştır.”
GELECEK YAZI:
PROF. KODAL’ DAN TARIMDA SU TASARRUFU SAĞLAYAN 4 ÖNLEM!!!