BÖLÜM - 29
ISPARTA’DA SÜREGELEN KÜLTÜR: AVCILIK
Başlıktaki avcılık kültürü kavramını okuyucularımız biraz yadırgayabilir ama avcılığın bir kültür işi olduğu unutulmamalıdır.
Bilinmelidir ki herkes avcı olamadığı gibi her eline tüfeği alan dağ bayır dolaşıp hayvan vuramaz. Ayrıca hangi mevsimde hangi hayvanın avlanacağı da 4915 sayılı Kara Avcılığı Kanunu ile belirlendiğinden avcı istediği sayıda hayvan vuramayacağı gibi hangi mevsimde hangi hayvanın da avlanacağını bilmelidir. Dolayısıyla bir spor gözüyle bakılan avcılık yoğun bir kültür işi olup et toplama işi değildir.
Isparta’da avcılık bilinci ve kültürü var mıdır? Bizce var. Çünkü Isparta merkezde ve çevre yerleşim yerlerinde avcılık dernekleri var. Ayrıca Çevre Orman Bakanlığı’nın Sütçüler ve Aksu’da avlanmaya izin verdiği “Avlak Sahaları” var. Bu avlak sahaların dışında avlanmak 4915 Kanununa göre yasaktır ve cezaya muhataptır (1).
Isparta’da yerli avcılığın yanı sıra dış turizme dönük yabancılar için de avcılık izni mevcut. Aksu ve Sütçüler avlak sahaları ile Eğirdir Kasnak Ormanı ve Yazılı Kanyon Ormanı da avcılar için avlanma sahaları kapsamında. Buralarda genellikle yaban domuzu ve dağ keçisine izin veriliyor. Bu yazının kaleme alındığı 2021 itibariyle her yaban domuzu ve dağ keçisi avlama ücreti beş bin lira olarak belirlenmiş.
Yukarıda söylediğimiz gibi Isparta’da avcılık Dernekler Kanununa göre kurulan dernekler aracılığı ile yapılıyor. Burada önemli olan bir diğer nokta daha var ki bu dernekler önüne her gelene avcı ruhsatı vermiyor. Buna en güzel örnek Sütçüler ilçemizde Süleyman Demirel Uygulamalı Bilimler Üniversitesine bağlı Prof. Dr. Hasan Gürbüz Meslek Yüksek Okulu’nda “Yaban Hayatı Programı” çerçevesinde kurslar açılıyor. Kursların sonunda avcılık sertifikasını alanlar avcılık yapabiliyor. Böylece avcılık bir bilim dalı olarak, bir kültür olarak karşımıza çıkıyor. Bu programa da genelde doğaseverler, avcılığı sevenler, ziraat ve orman mühendisleri ve öğretmenler katılıyor. Dolayısıyla avcılık bir kültür birikimi.
Yukarıda sözünü ettiğimiz gibi avcılık yoğun bir spor dalıdır. Bu yüzden avcılık evin et ihtiyacını karşılama yeri değildir. Et isteyenler doğruca kasaba gitmelidir. Yine yukarıda belirttiğimiz üzere avcılıkta istediğin hayvanı veya önüne çıkan hayvanı vuramazsın. Hangi hayvan hangi mevsimde ve kaç tane avlanır kanuna göredir. Belgesellerde izliyoruz, avcılar tuttukları hayvanları özellikle balıkları öldürmüyor tekrar doğaya salıyorlar. Avlanma mevsimine göre bir avcı günde on bıldırcın, üç karatavuk, üç üveyik, beş sakar meke, bir su çulluğu, iki kınalı keklik, bir yeşilbaş veya boz ördek, bir tavşan, bir çakal, iki kaya sansarı ve iki tilki avlayabilir. Bu sayının dışına çıkıldığı zaman yüklü para cezası var.
Bir de parklarda, hayvan üretme istasyonlarında ve Bakanlığın belirlediği özel çevre koruma alanlarında avlanma yapılamaz. Ayrıca 4915’e göre avlanmada kullanılacak av malzemeleri de belirlenmiş olup bunun dışında avlanma yapanlara da büyük para cezaları kesiliyor. Ökse, kapan, kafes gibi aygıtlarla ve belirlenen ateşli silahların dışında avlanmak cezaya tabidir.
Peki, bütün bunlar, “Rastgele” avcılık terimi ile Isparta avcılığı kültüründe var mı? Var!..
(1)Doğa Koruma ve Mill3ı Parklar Artvin Şube Müdürlüğü ekiplerince yaban keçisi ile yakalanan iki kişiye toplamda 33.953 lira para cezası verildi. 18.01.2021 tarihli gazeteler.
- İlhan ŞİMŞEK