EĞİRDİR’DE KENTSEL GELİŞİM – Ali SİNAN 8
EĞİRDİR’E DAİR KİTAP KRİTİĞİ…
Zeki TARHAN - ANKARA
BÖLÜM 7 / 8
Mimar Ali SİNAN’ın bu kısımda ele aldığı konuya özel bir önem veriyoruz… BOĞAZOVA’nın bataklık iken, DEMİREL’in deyişiyle nasıl “ELMA ORMANI haline geldiğinin tarihsel değişim ve de dönüşüm sürecini SİNAN çok güzel anlatmış. Eğirdir Meyve Fidanlığını kuranlardan, Ispartalı hemşerimiz Ali Kemal BEDESTENCİ, bugün hayattadır. Bugünkü MAREM, “pat” diye gökten inmedi. Gelin, şimdi de Ali SİNAN’a bir kulak verip, Kovada Kanalı / Kovada Gölü / Karacaören Baraj gölleri ile 1952 yılından önceki Eğirdir kent yerleşimine nasıl bir projektör tutmuş bir görelim.
***
Eğirdir gölünün belirli periyotlarda alçalıp yükseldiğini, bu değişimlerle bugünkü büyük ova statüsündeki ve Tarımsal SİT olarak kabul edilen BOĞAZOVA’nın bataklık olduğu günlere uzanırken, kentli için büyük bir sorun haline gelen BATAKLIĞIN KURUTULMASI’nın nasıl bir tarihsel süreçlerden sonra, problemin çözüldüğünü bakın nasıl anlatıyor:
“…Tarihte bataklığın kurutulmasına yönelik, 1567 yılında ilk çalışmalar yapılmış ancak sonuç alınamamıştır. İlk çalışmalar 1850 yılında, göl suyunun KOVADA GÖLÜ’ne verilmeden, KURUDERE’ye akıtma yönünde olmuştur. Üçüncü teşebbüs 1326 – 1910 yılları arasında olmuştur. 5 metre genişliğinde, 2 metre derinliğin ve 4 kilometre uzunluğunda bir kanal açılmıştır. Ancak, Balkan Harbinin başlamasıyla çalışmalar durmuştur. Son çalışmalar ise, 1940 yılının Temmuz ayında yapılmış, 1948 yılında ise uygulanmaya başlanmıştır. Bu çalışmada esas amaç; Bataklığın kurutulmasıyla, çeşitli problemlerden kurtulmak ve verimli arazi elde etmenin yanında,bölgenin enerji ihtiyacını karşılayacak Hidroelektrik Santrali kurulmasıdır. 1950 yıllarında KOVADA KANALI ile birlikte gölün güneyinde kalan BATAKLIK ALAN, kurutularak tarımsal faaliyetlerin sürdürülebileceği büyük bir kent parçasına dönüştürülmüştür.”
***
…Ve 1952 öncesi kentin yerleşimi ile tüm kentsel ve yapısal gelişmeleri ise SİNAN şöyle değerlendiriyordu: “…Kentin yerleşimi Yeşil ada, Cami, Seydim, Poyraz, İmaret, Kubbeli, Demirkapı, Katip, Hamam, Ağa ve Hacışeyh mahalleleridir. Bunlar dışında, Yeni Mahallede sadece hükümet yapısı ve kaymakamlık lojmanı yapılmıştır. Yazla Mahallesi ise, genelde bahçelerin olduğu konaklamanın olmadığı, seyrek biçimde yapıların yer aldığı bir alandır. Bağlar Mahallesinin ise temelleri atılmıştır.”
DEVAM EDECEK…