BÖLÜM - 24
ISPARTA’DA ŞİFALI OTLAR
Bitki kültürünün içinde yer alan ot kültürü Türk insanının vazgeçemediği bir mirastır. Bu mirasın içinde geniş bir alana sahip olan ağaç türü, çiçek türü, ot türü ve tarım ürünleri günlük yaşantımızda içi içe olduğumuz değerler zinciridir.
Mutfağımızdan hiç eksik etmediğimiz ve şifa bulmak için başvurduğumuz otları Isparta halkı pek yakından tanır. Bugün papatyayı, kuşburnunu, gül hatmiyi, adaçayını, kekiği, sığırkuyruğunu, ada çayını, fesleğeni, reyhanı, böğürtleni, altın otunu ve benzerlerini Isparta pazarlarında görmek her zaman için mümkün.
Ispartalı, kışa sebze ve meyve kurutarak nasıl hazırlanıyorsa aynı şekilde kış mevsiminin getireceği hastalılardan korunmak için de şifalı bitkilerden de yararlanır. Isparta merkez, ilçe ve kasaba pazarlarında şifalı bitkilerin her çeşidine rastlamak mümkün. Isparta halkı şifalı bitkileri bildiği için yazdan onları kurutmaya başlar. Özellikle papatya, gelincik, gül, lavanta, zambak, gül hatmi, ada çayı, fesleğen, böğürtlen, kuşburnu, altın otu, sığırkuyruğu, nane gibi çeşitlerin yanında ayva yaprağı, ıhlamur çiçeği ve yaprağı, defne yaprağı, mersin yaprağı, zeytin yaprağı, kiraz ve vişne sapı, gibi çeşitler kurutularak saklanır. Bunlar yeri geldiğince gerek öksürük, soğuk algınlığı, nezle, şeker ve tansiyon düşürücü, idrar söktürücü, yara ve yanık gibi rahatsızlıklarda şifa bulmak amacıyla çay gibi içilir.
Yukarıda saydıklarımız ve unuttuğumuz birçok kültür ürünleri köylümüz için para getirici yönüyle de değerlendirilmekte. Köylülerimizin topladıkları bu ürünler sebze pazarlarında halka satışa sunulmakta. Dolayısıyla Ispartalı gül, lavanta çiçeklerinin parfüm sanayisinde değerlendirilerek ekonomisine yaptığı katkının yanında bu tür bitki kurularından da para kazanmasını bilmekte.
Kuyucak’ın lavantası, Sütçüler’in kekikleri, her yerde yetişen Isparta gülleri Ispartalıya nasıl para kazandırıyorsa Ispartalı köylü vatandaşımız da şifalı otlar ve bitkiler sayesinde şifalı bitkiler kültürünü oluşturarak önemli bir yer tutmasını bilmiştir.
Dedik yine deriz, Ispartalı ekmeğini taştan çıkarmasını bilir.
- İlhan ŞİMŞEK