EĞİRDİR GÖL HAVZASI,
PESTİSİTLE MÜCADELENİN NERESİNDE?!!!
Zeki TARHAN – ANKARA
SEKİZİNCİ BÖLÜM
Pestisit gruplarından İNSEKTİSİT’ler, bileşimindeki etkili maddeye göre organik klorlu, organik fosforlu, karbamatlar ve sentetik piretroitler olarak sınıflandırılabilir. Bunlardan organik fosforlu insektisitler, sadece birkaç hafta Toprakta kalıcıdırlar. Bu grupta yer alan fakat, istisna teşkil edenler, CHLORFENVİNPHOS ve FONOFOR’ dur. Her iki madde de bir yıldan fazla süre kalıcı etki gösterir. Diğer organik fosforlu İNSEKTİSİT’ler, kolaylıkla hidrolize olabilmektedir. Bu maddelerin TOPRAK SOLUCANI’ndaki varlığı çok az miktarda iken, YUMUŞAKÇALAR’ daki miktarı daha fazladır. Özellikle yumuşakçalarda yüksek miktarda birikebilen ORGANİK FOSFORLU İNSEKTİSİT’ler, bu canlılarla beslenen KUŞ ve MEMELİLER’de ÖLDÜRÜCÜ etkiye sahiptir.
***
ORGANİK FOSFORLU İNSEKTİSİTLER; suda kısmen eriyebilen kimyasal maddelerdir. Bu nedenle de, hidrolize olmadan birçok AKVATİK ORGANİZMA tarafından alınırlar… Fakat bu maddeler, biyolojik sistem içerisinde kısa ömürlüdürler. Bundan dolayı, ORGANİK FOSFORLU İNSEKTİSİTLER, BALIKLAR TARAFINDAN ALINDIĞINDA, dokularda birikmekten çok, AKUT TOKSİT ETKİSİYLE, CANLILARIN ÖLÜMÜNE NEDEN OLUR!!! Fakat, bazen vücutta bir hafta kadar kalabildiği de rapor edilmektedir.
***
Günümüzde organik fosforlu insektisit’lerin çoğunluğu, TARIM ZARARLILARI’na karşı yaygın bir şekilde kullanılmaktadır. Bunların bir kısmı sıvı, bir kısmı da toz şeklindedir. Çok fazla toksik etki gösteren organik fosforlu bileşikler emildikten bir süre sonra, KARACİĞER’ de mikrozomal enzim sistemleri aracılığıyla, kimyasal değişimlere uğratılarak aktive olurlar. Bunun sonucunda da; Ana bileşiklerle kıyaslanamayacak derecede TOKSİDİTE kazanırlar. Örneğin; PARATHİON Karaciğer’ de desülfürasyona uğratılarak, kendisinden aşağı yukarı BİN KAT daha ZEHİRLİ olan PARA – OXON adlı maddeye dönüşmektedir. Çeşitli yollardan emilmiş bulunan İNSEKTİSİT’ ler KARACİĞER de, BÖBREK’lerde, diğer dokularda ve PLAZMA’ da enzimler tarafından parçalanarak, düşük toksiditeli bileşikler halinde ditoksifiye edilir. Her bir bileşiğin izlediği metabolik yol ve meydana gelen metabolitleri çok farklılık gösterir.
***
Hayvanlarda KENE, PİRE, BİT, BİTKİLER’ de ise; KIRMIZI ÖRÜMCEK gibi AKARLAR’ a karşı kullanılan AKARİST’ler, bileşimlerindeki etkili madde gruplarına göre, halojen ve oksijenliler, amin ve hidrazin türevleri, dinitrofenol ve esterler, kükürtlüler ve organik kalaylılar olarak ayrılırlar.
ÖNEMLİ NOT:
-----------------
Dokuzuncu bölümde; İrdelediğimiz Bilimsel Araştırmada kullanılan Pestisitlerden SUPRACİDE / CAPTAN / ve KELTHANE’ den söz edecek, Tarım İlaçlarının Balıklara Etkilerini ele alacağız… Yazı dizimizin bilhassa bu bölümlerini, elma tarımıyla uğraşan çiftçilerimiz ile elma bahçelerindeki elma ağaçlarına bir sezonda ( 5 )’ ten fazla ve (30 )’ u aşan ilaçlama yapan hemşerilerimizin okumalarını özellikle tavsiye eder ve ilaçlama sayılarını GÖLÜMÜZÜN BEKASI İÇİN en fazla ( 5 )’ e indirmelerini sağlamak amacıyla okumalarını ve AKIN GAZETESİ’ nin bu yazı dizisini titizlikle takip etmelerini önemle tavsiye ederiz…
- Zeki TARHAN