RASAT İSTASYONUNDAN MEMBALARA VE DÜDENLERE…
EĞİRDİR GÖLÜNÜN SEYİR DEFTERİ…
GÖLÜN SULARI; HEM AKDENİZE HEM EGE DENİZİNE AKIYOR
Zeki TARHAN – ANKARA
SUDAK öncesi, Eğridir gölünde ilk RASAT İSTASYONU kurulur. Bu İstasyon, İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Hidrobiyoloji Araştırma Enstitüsü’ ne bağlı olarak Gölde gözlem yapacaktır. Bu İstasyon yâda GÖZLEM EVİ (=Rasathane), Eğridir kaymakamlığının girişimleri ve Eğridir’lilerin ilgi ve çabasıyla kurulur. Ord. Prof. Dr. Curt KOSSWIG, ilk göl RASAT İSTASYONU’nun misyonunu bakın nasıl anlatacaktır:
“…Bu istasyon vasıtasıyla, bütün sene müddetince, gölün muhtelif yerlerindeki “DİP SUHUNETİ” ve gölün iktisadi bakımdan mühim olan “BALIK GIDASI”nı teşkil eden “ufak ORGANİZMALAR” ın miktarı tespit edileceği gibi, gölün şimdiki verimliliği ve gelecekte temin edebileceği “VERİMLİLİK” hakkında tetkikler yapılabilecektir.”
***
KOSSWIG, Eğirdir gölünün tabii şartlar altında hem manzara itibariyle ve hem de balık nevilerinin zenginliği bakımından, Anadolu da hususi bir mevkie sahip olduğunu belirtir. Ve şu olguya vurgu yapar; “… EĞRİDİR GÖLÜ’NÜN SULARI DÜDEN’LERE GİREREK, YER ALTINDA KAYBOLMAKTADIR.
…Ve işte Curt KOSSWIG’ in saptamaları:
“…EĞRİDİR gölünden böylece akıtılmakta olan sular, Batı Toros’ların güneydeki eteklerinden çıkan memba sularıyla birlikte AKDENİZ’e, diğer bir kısmının da, muhtemelen Büyük Menderes’in membalarında yeniden meydana çıkarak, EGE DENİZİ’ne aktığı tahmin edilebilir. Geniş mikyasta ele alınan ve bitmesi yakın olan ıslâh ameliyesinin neticesinde, DÜDENLERİ havi olan saha KURUTULUP, akarsular bir kanalda toplanıldıktan sonra, büyük bir ELEKTRİK SANTRALI’nın işletilmesinde kullanılacak, GÖLÜN AKIŞ SÜRATİ böylelikle çoğaltılmış olacaktır.”
***
…Ve KOSSWIG, bu yeni tesisatın sona erdirilmesinden sonraki durumu düşünmektedir… GÖLDEKİ BALIKLAR NE OLACAKTIR? Balıkların ne olacağını ise bakın nasıl anlatmakta:
“…Göldeki balıklar üzerine bir tesir icra edilip edilmeyeceğini nazarı itibara almak yerinde bir hareket olacaktır. Balıklar, ekseriyetle suların akış istikametinin aksine olarak, vaziyet aldıkları halde, akıntıya kapılıp ELEKTRİK SANTRALINA GİDEN ŞELÂLEYE DOĞRU SÜRÜKLENMİŞ OLACAKTIR!!!”
***
Eğirdir Gölünde ilk kurulan Göl RASAT İSTASYONU’na, bu yönüyle de çok önem veriyordu Curt KOSSWIG. Ve bunun mühim bir mevzu haline girmiş olduğunu söylüyor, bu konunun bir tehlike arz ettiğini vurguluyordu…
…Ve bu potansiyel tehlikenin tetkiki ile ilgililerle işbirliği yaparak, TEHLİKE VUKUUNDA, KANALIN İÇERİSİNE SÜZGEÇ ŞEKLİNDE OLAN MANİALARIN KONULMASINA YARDIM ETME MESELESİ olarak gören KOSSWIG, umudunu da şöyle dile getiriyordu:
“…Öyle ümit ediyoruz ki, Eğridir gölü ıslâh işlerinin hitama ermesinde, yalnız bugünkü verimliliğini muhafaza etmeyerek, daha verimli bir hale sokulmasını da mümkün kılacaktır.”
***
“Daha verimli bir hale getirmek” demek; KOSSWIG için Eğridir gölündeki 10 tür otçul balığı yok edecek olan yırtıcı SUDAK’ı göle aşılamak anlamına geliyordu…
YARIN : TEK TEK EĞİRDİR GÖLÜ BALIKLARI…