EĞİRDİR GÖLÜ, “MENBALAR”LA MI BESLENİYOR?
Zeki TARHAN – ANKARA
SUDAK öncesi yani, 1952’li yılların EĞRDİR GÖLÜ. Rakım, 924 metre. Göl sahası ise, 500 kilometre kare. Eğridir Gölü, en derin göller arasında sayılmıyor. Rüyalarını Türkçe gören Alman bilim insanı Ord. Prof. Dr. Curt KOSSWIG’ e göre ise; “…Derinliği 20 metre kadar veyahut ta, daha fazla olduğu söylenirse de, şimdiye kadar azami derinlik aşağı yukarı 13 metre bulunmuştur.”
***
MENBA / MEMBA / MENBAT ; Arapça sözcükler…Her üç sözcük de; Kaynak, nimetin veya herhangi bir şeyin çıktığı yer, suyun çıktığı yer, Pınar anlamına geliyor. Ve bakın Curt KOSSWIG ne diyecekti:
“… Eğridir Gölü’nün hususiyetlerinden bir tanesi de, gölün dibinde bulunan MENBALAR vasıtasıyla beslenmesidir. Memba sularının HARARETİ, ekseriyetle bölgenin vasati senelik hararet derecesine az çok tabi olduğundan, Eğridir gölünün dipteki kısmı da nispeten “SICAK” tır. Dipteki MENBA’ların akması neticesinde, Eğridir gölünde bir duraklama, aslında mevcut değildir. Böylelikle, göl her ne kadar zengin bir hayat ihtiva ederse de, DİPTE ÇÜRÜME neticesinde, OKSİJENSİZ KALMA tehlikesinden kurtulmuş olur. Gölün fazla olan suyu, Eğridir’in güneyindeki KOVADA gölüne kadar akar… Takip ettiği yol boyunca, suyunu birçok DÜDEN’lere kısmen akıttıktan sonra, geri kalanı KOVADA gölündeki DÜDEN’lere alınıp, yer altındaki sulara intikal ettirilir…”
***
…VE HES (=HİDRO ELEKTRİK SANTRALI)
KOSSWIG, Kovada HES için de; bu projenin tahakkuku ile meydana getirilecek değişikliklerin bir hayli mühim olabileceği öngörüsünde bulunurken, şöyle diyecekti; “…Tatbik edilmekte olan bir programa göre, fazlasıyla akmakta olan Eğridir suyu, Hidroelektrik santralın işletilmesinde kullanılacak ve doğrudan doğruya yer üzerinden akıtılacaktır…”
BOĞAZOVA BATAKLIĞI KURUTULACAK!!!
“… Şimdilik Eğridir gölünün güneyi ile KOVADA gölü arasında uzanan BATAKLIK SAHA KURUTULACAK ve toprağı ziraat için çok verimli olacaktır. Göl suyunun süratli akıtılması ve bu esnada, GÖL SEVİYESİ’nin düşürülmesi, ihtiva ettiği hayvanlar üzerinde meydana getirilecek olan tesir, tamamıyla malûm olmadığı halde, bazı mevcut veya ortaya çıkabilecek olan TEHLİKELERİN BERTARAF EDİLMESİNE ayrıca temas edilecektir.”
…Evet, bugün HES’lere karşı çıkan ve Kovada HES’lere Gölden su verilmesinin durdurulmasını isteyenlere karşı geliştirilen söylem biçimi neydi? “Kovada HES’lere bir gram su verilmiyor!!!” KOSSWIG’ in sözünü ettiği tehlike ise; Canlı balık faunası idi!!!
YARIN: DEVAM…