Eğirdir Gölü’nde Ezber Bozuldu!!!
Zeki TARHAN / AKIN ÖZEL
Arşivime göz atarken, 2005 yılında SAREM’in Eğirdir’de düzenlediği Su Ürünleriyle ilgili Çalıştaya gelen, 9 Eylül Üniversitesi Deniz Bilimleri Teknoloji Enstitüsü öğretim üyesi Prof. Dr. Avni BENLİ ile tanışmış ve onunla bir röportaj yapmıştım. Prof. BENLİ’ye iki soru yöneltmiş ve iki soruya da ilginç yanıtlar almıştım
Bakın o iki soru ne idi?
- İsviçre gölleri mi güzel, yoksa Eğirdir gölü mü?
- Eğirdir gölünün rengi, zaman zaman niçin renkten renge dönüşüyor?
***
…Evet, 16 yıl önce, bir Deniz Bilimcimizin TARHAN’ın kendisiyle yaptığı EĞİRDİR GÖLÜ üzerine söyleşide sorduğu o iki soruya verdiği yanıtlar…
TARHAN – İsviçre gölleri mi güzel, yoksa Eğirdir gölü mü?
PROF.BENLİ - Güzellik konusu, görecelidir. Herkesin neyi beklediğine bağlı. Eğirdir gölünün çok değişik özellikleri var. Bir kere; KARSTİK YAPISI var gölün. Bu karstik yapı dolayısıyla, gölün dibinde DÜDENLER oluşmuştur. Bu DÜDENLER aracılığıyla, göl suyunun yenilenme süresi kısalmıştır. Bu nedenle; gölün süratle kirlenmesi önlenmektedir. Ancak; gölü kirlilik alıcı ortamı olarak görmemek lazım.
Gölün etrafındaki 81 yerleşim biriminin lağımları, göle arıtılmadan verilmesi, bu bölgenin geleceğini karartmaktadır. Şu anda, GÖL EKOSİSTEMİ, göle verilen kirliliği bir ölçüde gidermektedir. Ancak; Göl ekosisteminin KALDIRMA KAPASİTESİ’nin aşılması halinde GÖL, süratle kirlenebilir. Ve gölün tekrar eski haline gelmesi, mümkün olamaz!!!
Bu nedenle; vakit geçirilmeden, göl yöresinde veya gölden yararlanan tüm 81 yerleşim biriminin bir araya gelerek, GÖL YÖNETİM KOMİTESİ’nin kurularak, şimdiden gerek ÇEVRE KİRLİLİĞİ bazında, gerekse GÖLDE YAŞAYAN CANLI VARLIKLARIN YAŞAMLARININ VE STOKLARININ SÜRDÜRÜLEBİLİRLİĞİNİN TEMİN EDİLMESİ, bölge açısından yaşamsal önem taşımaktadır…
***
TARHAN – Eğirdir gölünün rengi; zaman zaman niçin renkten renge dönüşüyor?
PROF. BENLİ – Göl suyuna yapılan kanalizasyon deşarjları nedeniyle, AZOT ve FOSFOR miktarları (=Besin tuzları ) aşırı derecede artmaktadır… Bu ise; ÖTROFİKASYON’a yol açmakta ve bir tür MİKRO ALG NÜFUS PATLAMASI olayına sebep olmaktadır… Bu nüfus patlaması yapan MİKRO ALG’in (=FİTOPLANKTON ) rengi ne ise, SUYUN RENGİ de bu ALG’in RENGİNİ ALMAKTADIR!!!
Bu algler; kısa ömürlü olduğu için, sudaki AZOT ve FOSFOR’un tamamını kullandıktan sonra çoğalma, besin kalmadığı için durmakta ve öldükten sonra da SEDİMENT’e (=DİP ÇAMURU / GÖL TABANI )’ a çökmektedir… Bu sayede; GÖL EKOSİSTEMİ, suda artan AZOT ve FOSFOR’un, göl tabanına bu şekilde taşınmasıyla, geçici bir süre de olsa, bu kirlilikten kurtulmaktadır!!!
***
…Evet, şimdi başımızı iki elimizin arasına koyup bir düşünelim: 16 yıl önce?!!!… EĞİRDİR GÖLÜ YÖNETİM PLANI / SU KİRLİLİĞİ KONTROL YÖNETMELİĞİ / EĞİRDİR GÖLÜ ÖZEL HÜKÜMLERİ?!!!
…Ve bugünlere geliş?!!! Ötrofik gölden, Distrofik göle evrilme?!!! İki yıl önce, “GÖZBEBEĞİMİZ EĞİRDİR GÖLÜ ÇALIŞTAYI”nda yaptığım sunumda; “Eğirdir Gölü, ötrofik bir göl statüsüne dönüşmüştür” dediğimde, salonda bizi dinleyen ve Eğirdir gölünü çok iyi bilen Prof. Dr. İskender GÜLLE hocamız, ayağa kalkarak; “Evet, Zeki bey doğru söylüyor, Eğirdir Gölü; “ÖTROFİK BİR GÖLDÜR!!!” diyordu.
***
EĞİRDİR GÖLÜ’nü; ister Akpınar seyir tepesinden, ister Oluklacı’dan, ister Prostanya harabelerinden, ister Sivri dağından, ister Sorkuncak yada Barla sırtlarından gözlemleyin, Eğirdir gölünün rengi; ÖTROFİK bir renktir. BENLİ hocamızın dediği gibi…..