Salih Şapçı, Eğirdir Kültür Tarihinde Hak Ettiği Yeri Almalıdır…
Zaman Yitirmeden Belgeseli Çekilmeli, Genç Bir Bilim İnsanı Tarafından Hakkında Akademik Bir Tez Çalışması Yapılmalıdır…
Recep Bozkurt Yazdı…
Peki neden?..
Çünkü; doğduğu topraklardan uzun yıllar ayrı kalmasına rağmen kentini-köyünü unutmayan, oraya tutku derecesinde bağlı kalıp yüreği O’nun için atan; O’nun tanınması ve yücelmesi için çalışıp üretenlerin sayısı azdır da ondan…
Salih Şapçı; bilgisi, görgüsü, alçakgönüllülüğü, centilmenliği, üretkenliği ile tam bir Bilge Kişi’dir. Eğirdir hakkında çok önemli ve çok ciddi çalışmalarda bulunmaktadır hem de hiçbir karşılık beklemeden; kişisel çıkarları olmadan…
92 yaşındaki bu Koca Çınar, 13 Temmuz 1928 yılında Eğirdir’in Cami Mahallesi’nde doğdu.Evlerinin hemen karşısındaki tarihi Zafer İlkokulu’ndan 1940 yılında mezun olduktan sonra o yıllarda Ortaokulu ve Lisesi bulunmayan bu güzel ilçeden diğer öğrenci arkadaşları İsa Köklü, Nafiz Yürekli, Mehmet Savaş gibi daha sonraki yıllarda Eğirdir’e damgasını vuracak bu gençlerle birlikte önce; ilçeye en yakın Ortaokulu bulunan Isparta’da öğrenim görmüş, sonra Lise öğrenimi için gurbete, İstanbul’a gitmiştir.
İkinci Dünya Savaşı’nın en yoğun sıkıntılarının yaşandığı yıllarda Kabataş Erkek Lisesi’nde okumuş,1947 yılında buradan mezun olmuş; Liseden sonra Güzel Sanatlar Akademisi’ne girip resim, tezhip ve hat sanatlarından birinde eğitim almayı çok arzu etmesine rağmen, ailesinin önerisiyle İstanbul Hukuk Fakültesi’ne kaydını yaptırmak zorunda kalmış; bu zoraki öğrenciliği ancak iki yıl kadar sürmüş; askerlik görevini gönüllü olarak yapmak için fakülteden ayrılan Salih Şapçı, asker dönüşü ticarete atılarak kardeşi Osman Şapçı ile birlikte Sultanhamamı semtinde mefruşatçılık ve trikotaj alanında faaliyet göstermeye başlamıştır.
Bir yandan ticaret yaparak geçimini sağlayan Salih Şapçı, diğer yandan içinde bir uhde olarak yaşattığı sanat dallarına da büyük bir ilgi duymaktaydı. Tam o günlerde Tezhip ve Minyatür Sanatının ülkemizdeki öncülerinden olan Ordinaryüs Profesör Dr. Ahmet Süheyl Ünver’in açtığı “Eski Türk Kitap Süsleme ve Minyatür Kursu”na aralıksız olarak üç yıl devam etti. Ünver Hoca’nın “en yetenekli tezhip öğrencim…” dediği Salih Şapçı, aynı yıllarda (1977-1979) süsleme sanatının ayrılmaz bir parçası olan Hat Sanatı’na da ilgi duyarak zamanın en değerli hat üstatlarından biri olan Hacı Hafız Hasan Çelebi’nin Üsküdar Bağlarbaşı’ndaki rahle-i tedrisinden geçerek “Rık’a ve Nesih” yazılarını da yazmayı öğrendi. Bu seçkin sanat dallarını değerli hocanın elinden hem pratik hem de tatbiki olarak öğrenme fırsatını buldu.
Bütün bu yoğun çalışmalar içinde bu koca bilge bir güzel işe daha başladı. Ülkemizin en ünlü kütüphanelerinden biri olan Süleymaniye Kütüphanesi Kitap Tamir ve Ciltleme Atölyesi’ndeki Klasik Kitap Ciltleme Kursları’nı başarı ile bitirip, kütüphanelerdeki cildi bozulmuş ya da sayfaları harap olmuş, ciltlenmeyi, kapak ve miklep yapılmayı, şiraze örülmeyi, en sonunda yaldızlanmayı bekleyen eski kitaplarımızın yenilenmelerinde gönüllü olarak çalıştı.
Büyük bir Eğirdir aşığı olan Salih Şapçı, Eğirdir kültürünün temel eserlerinden biri olan Karçınzade Süleyman Şükrü’nün 1907 yılında Petersburg’ta Arapça olarak bastırdığı “Seyahatü’l Kübra” sını - ki bu eserde, Evliya Çelebi’nin gezip yazdığı coğrafyadan daha geniş bir coğrafya anlatılmaktadır- Türkçemize kazandırmış; Eğirdir külliyatında yine baş sıralarda yer alan Eğirdirli Şeyh Mehmet Çelebi’nin “Divan-ı Muhyiddin” adlı eserini de Türkçeye çevirmiştir.
Bunların dışında tezhip ve minyatür dalında, ahşap dalında, karikatür dalında öylesine özgün, öylesine ustaca yaptığı çalışmalar var ki şaşarsınız: “Prostanna-Eğridür-Felakabad Paraları”, “Eğirdir’e Dair Resimlerim- Çizimlerim-Anlatımlarım”, “Eğridür-Eğirdir İsmi Üzerine”, “Eğirdirli Hacı Kemal”, “Katip Çelebi-Çeşmizade-Ahmed Vasıf Efendi-Karçınzade Eğirdir İçin Yazdılar”, “Şiirlerim”, “Hattat Hasan Çelebi’den Talebesi Salih Şapçı’ya: MEŞK-TALİM-TARİF”, “Otobiyografim” adlı eserleri mutlaka ama mutlaka basılıp yayınlanmalıdır.
Çünkü hepsi Eğirdir için paha biçilmez değerdedir.
1980 yılında iş hayatından çekilmesinden sonra kendini tamamen okuyup araştırmaya verdi. Eğirdir ile ilgili bulduğu belge ve bilgileri yayınlamaya başladı. Bu konuda Eğirdir Akın Gazetesi’nde de 100’ü aşkın makalesi yayınlandı.
“Elimde bulunan vesikaları, notları, resimleri zihnimdeki istikamet doğrultusunda işleyerek ve bunları, hiç aklımdan çıkmayan, doğduğum yer olan Eğirdir pırlantasının etrafına döşeyerek bir şeyler yaratmaya çalışıyorum. Ömrüm yettiğince bu güzel işi sürdüreceğim…” diyen bu koca bilgenin bir kuyumcu titizliği ile yaptığı son maket çalışmalardan birkaç örnek vererek ve başlığımızı bir kez daha tekrar ederek yazımı noktalamak istiyorum:
“ SALİH ŞAPÇI, EĞİRDİR KÜLTÜR TARİHİNDE HAK ETTİĞİ YERİ ALMALIDIR…
ZAMAN YİTİRMEDEN BELGESELİ ÇEKİLMELİ, GENÇ BİR BİLİM İNSANI TARAFINDAN HAKKINDA AKADEMİK BİR TEZ ÇALIŞMASI YAPILMALIDIR…”
Salih Şapçı, projelerini bizzat planlayıp tasarladığı birbirinden güzel bu nadide eserlerini (50 adet) koleksiyon halinde –korunmak ve saklanmak şartıyla- Eğirdir halkına armağan edeceğini biliyorum.(Eğirdir’de KENT MÜZESİ kurulursa ilk eserler bunlar olacaktır.Şayet bu eserlere Eğirdir Yerel Yönetimi gerekli ilgiyi göstermez ise, Süleyman Demirel Üniversitesi ya da Isparta İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü bütün belgeleriyle birlikte sahiplenmelidir)
Yeter ki; bunların değerini ve önemini bilip, gelecek kuşaklara tarihi bir miras olarak bırakalım.