EĞİRDİR DOSTLARI İLE “EĞİRDİR GÖLÜ”,
ÇÖZÜM ODAKLI OLARAK ISVAK’TA MASAYA YATIRILDI…
Zeki TARHAN – ANKARA
Bölüm : 3
Geçmişte, Eğirdir ve Beyşehir Göllerini çalışan Gazi Üniversitesi Mimarlık / Mühendislik Fakültesi / Şehir Planlama Böl. Öğr. Üyesi Prof. Dr. Hülagü KAPLAN; EĞİRDİR GÖLÜ için, üç kademeli bir çalışma planı yapılması ve buna göre program oluşturulması gereğinden söz ederek, makro / mezo ve mikro düzlem olarak bir eylem planı şeklinde düşünülmeli diyordu…
Hedeflerin, anlaşılabilir olmasının önemine vurgu yapan Prof. KAPLAN; Eğirdir’ in ilk üç markasını şöyle sıralıyordu: ALTINKUM / ADALAR / İSTASYON. Prof. KAPLAN; Altınkum’u bir jeosit veya Kesin Korunacak Hassas Alan, İstasyon; bir kentsel koruma alanı, Adalar; Kesin korunacak hassas alan veya NİTELİKLİ DOĞAL KORUMA ALANI görüyordu…
…Ve bu belirlemeye göre de, 2019 – 2020 yılı için uygulama stratejilerini bizlerle paylaşıyordu…
***
İşte Prof. Dr. Hülagü KAPLAN’ın konuşması:
“… Ülkemizin en güzel bir yeri ve fakat çeşitli çevre sıkıntıları içinde olan Eğirdir’e Gölü, toprağı ve insanı için, bir birey olarak yaşanabilir bir Eğirdir geleceği için katkı yapabilirsem, ne mutlu.
Eğirdir Gölü, tekil olarak, bir insanın sağlık durumunun ortaya konması için muayene olması gibi ele alındığında, bilimsel anlamda, analitik çalışmalar yapılarak, sonucunda belirlenen hastalık teşhisi için tedaviye başlanabilir. Ancak, Eğirdir Gölü ile ilgili tedavinin çevresinden soyutlanarak, izole edilmiş bir ortamda imiş gibi düşünülmesi doğru olmayacaktır. Bu durum özellikle özkaynak olmayan; genel kaynakların belli ölçütlere göre dağıtımının söz konusu olduğu ortamlarda, kaynakların tahsisi ve kaynak kullanımı konusunda karar verilmesi aşamalarında önem kazanmaktadır. İşte bunun için, Eğirdir Gölü’nün yakın çevresi ve kendisi ile ortak değişkenlere sahip yakın çevresi ötesi ortam ile birlikte ele alınmasının sağlanması düşünülmelidir.
***
Yakın çevre’yi göl havzası olarak, bunu çevreleyen ortamı Isparta İli olarak, bunun çevresini de, jeomorfolojik, hidrolojik, iklimsel ve antropojenik ortak değişkenlere sahip Göller Bölgesi olarak benimsediğimi ifade etmek istiyorum…
Böylelikle, Eğirdir Gölü tekil anlamda kalarak, kaynak tahsisi ve kullanımında rakip olarak algılanan bir durumda olmayacaktır. Aksi durumda, özellikle yönetimsel müdahalelerde, kazanan değil, kaybeden taraf olması olasılığı, önemli oranda, söz konusudur.
***
Önerim; tekil ortam çalışmasının, ortak değişkenlere sahip çevreler ile bütünleşik olarak ele alınmasının ve çalışmaların buna göre yapılanmasının sağlanmasıdır. Bunun için, Eğirdir Gölü hidrolojik havzası ile; Eğirdir Gölü hidrolojik havzası Göller Bölgesi hidrolojik havzalar toplamı ile ele alınmalı; bağlı oldukları yönetimsel birimler iller ve yönetimsel birimlerin üst birimleri ilgili Bakanlıklar şema’da yer almalı. Şema, bir bölgesel planlama organizasyon şemasına veya üst havza organizasyon şemasına dönüştürülebilir.
Önerimi, üç kademeli bir çalışma planı yapılması ve buna göre program oluşturulması olarak takdim etmek istiyorum:
- Makro düzlem: ülkesel ortam değerlendirmesi ve programı
- Mezo düzlem: bölgesel ortam değerlendirmesi ve programı
iii. Mikro düzlem: yerel ortam değerlendirmesi ve programı
Plan bir eylem planı olarak düşünülmeli; bu bir işletim programlaması ile uygulamaya geçirilebilmeli.
Ülkesel düzlemde; Türkiye Mekansal Strateji Planı çalışmasının Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından, ülkemizde ilk kez, bu yıl başlatıldığını; üst mekânsal hedef ve stratejilerin oluşturulmasında önerme yapılabileceğini düşünüyorum… Bundan başka, 11. Kalkınma Planı ve programlanması konularında da, görüşmeler, özellikle bütçe tahsisleri konusu düşünülerek, programa alınmalı.
Bölgesel düzlemde; Göller Bölgesi’nin bir ‘ortak gelecek’ paylaştığını, bu bölgenin, bugün için geçerli bilinen terimle: ‘sürdürülebilirlik’ konusunda değerlemeye alınabilecek birçok ortak parametrik değer sahibi olabileceğini düşünerek, bu düzlemi Göller Bölgesi hidrolojik havzaları bütünü olarak ifade etmek isterim. Buna göre, hem bilimsel, hem de yönetsel anlamda, çeşitli ortak çalışmalar ortamı sağlanması eylem planı ve işletim programının konusu olmalı.
Bölgesel düzlemde, ilgili Bakanlıklar’a İl yönetimleri ve belediye yönetimleri, ayrıca bu sahada yetkili Kalkınma Ajansları işletim programı ile ilişkilendirilebilir.
Yerel düzlemde; daha üst düzlemlerde fazla önemi olmayan ‘katılım ‘ önem kazanıyordu. Gölün bilimsel olarak çözüme kavuşturulması bilindiği gibi, yönetsel ortamda bekletilmeye alınan bir çözüm durumuna dönüşebilir, dolayısı ile yapılması gereken tedavi yapılmayabilir. Konunun üst düzlemlere ilişkilendirilerek, ‘ortak gelecek’ kaygısı ile davranış, yerel’de katılımı önemli kılıyor. Katılım yerel toplumun olabildiğince tüm gruplarını ve ekonomik sektörlerin katılımı ve makul’de uyuşumu öngörmelidir. Bunun için de, hedeflerin anlaşılabilir olması önem kazanıyor. ‘Marka’ kavramı davranış için önemsenen kavram. Bana göre ilk üç marka 1. Altınkum, 2.Adalar, 3. İstasyon. Hedef olarak: Altınkum bir jeosit veya Kesin Korunacak Hassas Alan; İstasyon bir kentsel koruma alanı; Adalar Kesin Korunacak Hassas Alan veya Nitelikli Doğal Koruma Alanı.
***
Bu belirlemeye göre, uygulama stratejileri, 2019-2020 yılı için katılımlı olarak,1. İçin: özgünlüğünün tanıtımı ve kullanımının ‘ayrıcalıklılığı temelli strateji. 2. İçin: Yeşilada ile Can ada’yı bağlayan dolgunun kaldırılarak, köprü ile, genel taşıt trafiğini anakara’da tutan, yavaş şehir ilkesine uygun bir erişim; göl su hareketinin sağlanmasına katkı. 3. İçin: Eğirdir’in Türkiye ülkesel demiryolu ağına yeniden bağlanması ve istasyon alanının yolcu ve yük trafiği için yeniden düzenlenmesi.
Tüm bu stratejilerin işletiminde Eğirdir’in bir yavaş şehir olarak tescil edilmiş olması ve bu durumun bir ‘marka’ olarak benimsenmesi de, katkı sağlayacaktır, diye düşünüyorum.
Ayrıntılar daha uzun soluklu bir toplantıda paylaşılabilirse, sevinirim.
DEVAM EDECEK…