BOĞAZOVA KIRSALINA DÜŞEN “DOLU” NUN DÜŞÜNDÜRDÜKLERİ…
Zeki TARHAN – ANKARA
BÖLÜM : 2
Yazı dizimizin birinci bölümünde; BOĞAZO KIRSALI’ na ilişkin geçmişe yönelik bazı anımsatmalarda bulunmuş ve 19.06. 2019 tarihinde meydana gelen “DOLU” hasarının alan ve zarar oranı bazında, pasta grafiklerle anlatmaya çalışmıştık… Yazı dizimizin bu bölümünde ise; Dolu Afetinden zarar gören Yukarı Gökdere, Serpil ve Sipahiler Köylerimizin Tarım Ekonomisi bağlamında, Bitkisel Üretim yapısında Çiftçi Kayıt Sistemi ve TARSİM’ i ele alacağız… ***
- 06. 2005 tarihli 5363 sayılı “TARIM SİGORTALARI KANUNU” uyarınca kurulan TARSİM, kısaca Tarım Sigortaları Sisteminin adıdır. TARSİM’ in açılımı: (=TARIM SİGORTALARI MERKEZİ)
Tarım Reformu Genel Müdürlüğü / Tarım Sigortaları ve Doğal Afetler Daire Başkanlığı bünyesinde hizmet üreten TARSİM, “Tarım Sigortaları Havuzu” olarak da nitelenmekte… İşte bu havuz; Türkiye’ de Devlet Destekli Tarım Sigortası Poliçelerinin üretim ve hasar işlemlerinin yapılması, riskin paylaştırılması ve reasürans koruması için kurulmuştu.
TARSİM; Tarım Sigortaları Havuzu tarafından yönlendiriliyor, Tarım Sigortaları ve Doğal Afetler Daire Başkanlığı tarafından da iş ve işlemleri yani, idari tasarrufları takip ediliyor…
***
TARSİM’ in ana amacını; Çiftçinin üretim aşamasında karşılaşacağı riskler dolayısıyla meydana gelen kayıp ve zararların karşılanması, bunların telafi edilmesine yönelik önlemlerin alınması olarak ifade edebiliriz…
…Ve TARSİM’ le beraber, kriz yönetiminden risk yönetimine geçildiğinin de altını çizmek gerekiyor…Esas altını beş defa kırmızı kalemle çizmemiz gereken husus da şudur: ÇİFTÇİNİN ÜRETİM AŞAMASINDA, KENDİSİNİN KONTROL EDEMEDİĞİ RİSKLER OLDUĞUNDA, BUNLARIN TELAFİ EDİLEBİLMESİ VE KARŞILANABİLMESİ KAÇINILMAZDIR. EĞER, BU KAÇINILMAZ DURUM, ÇİFTÇİ LEHİNE SONLANDIRILMAZSA, TARIMSAL ÜRETİMİN SÜRDÜRÜLEBİLİRLİĞİ TEHLİKEYE GİRER VE ÜRETİCİ ÜRETİMDEN UZAKLAŞTIRILMIŞ OLUR!!!
***
Yine, Tarım Ekonomisi bağlamında; BOĞAZOVA KIRSALI’ ndaki Çiftçilerimiz için, Sigortanın temel noktasını anımsatmakta yarar var. Yani; Bitkisel Üretim yapıyorsa ki, yapıyor ve ne üretiyor? Elma,Kiraz,Erik,Şeftali,Armut,Ceviz ve Sebze. Kısaca; Kayıt Dışı Ekonomi mi, yoksa “ÇİFTÇİ KAYIT SİSTEMİ” ne geçmiş mi?!!!
İşte, zurnanın “zırt” dediği yer de burası zaten. Neden burası?!!! Yarım asrı aşkın bir hukuki çekişme, bugünlere dek nasıl sürdürülür?!!! Anlamak mümkün değil. Taa Antalya’ ya dek uzanan bir feodal yapı adeta!!! Bakın, Fuzuli ne diyor niza için; “Canı canan dilemiş vermek olmaz ey dil – Ne niza eyleyelim ol ne senindir ne benim.—Fuzuli”.
Y.Gökdere’ de 400 dekar, Serpil’ de ise 1600 dekar meyvelik, iki aile arasındaki kavga yüzünden “Çiftçi Kayıt Sistemi” nin dışında kalıyor ve son tahlilde, TARSİM’ in risk yönetimi, 2000 Dönümlük Doludan zarar gören Y.Gökdere ve Serpil Köyümüzün zararını maalesef karşılayamıyor!!!
***
Doludan zarar gören Köy Muhtarlarımız, Devletimizden bakın ne istiyor? İşte dört maddelik talep:
- Üreticilerimizin geçmişten gelen Banka ve Tarım Kredi Kooperatiflerine olan borçlarının bir yıl ertelenmesi.
- Merkezi Sulama Sistemi ile sulanan tarım arazilerinin elektrik borçlarının, Devlet tarafından karşılanması.
- TARSİM kanununda yapılacak düzenlemeyle; ileriki yıllarda üreticilerimizin tekrar mağduriyet yaşamaması için,tapusu olmayan tarım arazilerinin de, %40 Milli Parklar sınırı içerisinde kalan ve hazineye ait olan tarım arazilerinin de sigortalarının yapılabilmesi.
- Bahçelerde meydana gelen hasardan ötürü, üreticilerimizin masraflarının karşılanması (Gübre, ilaç vs.) hibe veya faizsiz kredi verilmesi.
***
Dolu afetinden zarar gören Köylerimizin Muhtarları, yukarıda dört maddelik dilekçelerini, Eğirdir Kaymakamlığına ve Isparta Valiliğine ulaştırdılar. Şu anda bu dilekçeler, Merkezi Otoriteye ulaşmış bulunuyor. Tarım Sigortaları ve Doğal Afetler Daire Başkanının önünde,idari eylem ve işlem bekliyor… Tabii, nasıl bir idari tasarrufta bulunulacağını henüz bilmiyoruz.
***
…Evet, 19 Haziran Çarşamba günü akşam saatlerinde meydana gelen dolu afeti ile, BOĞAZOVA kırsalında 5.000 dekarlık bir alanda %50 – 95 oranında zarar meydana geliyor, sadece bu yıl değil, gelecek yılın gözlerine de %70 – 80 oranında zarar verdiği, Eğirdir İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğünce saptanıyordu…
Ama ne yazık ki; özellikle Serpil ve Yukarı Gökdere köylerimizde mahkemelik ve Milli Park içerisinde yer alan meyve bahçelerinin de bulunduğu, mevcut yasalar çerçevesinde TARSİM Sigorta kapsamına alınamadığı yani; sigorta yapılamadığı da öğreniliyordu…
Tabii bu arada; Tapu Kadastro Müdürlüğünden alınan verilere göre, mahkemelik mülkiyet sorunu olan araziler de gün yüzüne çıkıyordu… Bu verilere göre; Serpil Köyünde ( (37) Parselde 2.920 Dekar, Yukarı Gökdere Köyünde ise, (37) Parselde yaklaşık ( 400 ) Dekar alan, Yukarı Gökdere’de Milli Park sınırı içinde kalan yaklaşık 200 Dekar alan bulunmakta ve üreticilerimiz tarafından kullanılmaktadır…
Acı olan ise; Mahkeme ve mülkiyet sorununun yarım asırdır çözülememiş olmasıdır!!! Gelin, Fuzuli’ye bir kez daha kulak verelim: “Canı canan dilemiş vermek olmaz ey dil – Ne niza eyleyelim ol ne senindir ne benim. – Fuzuli”.
DEVAM EDECEK…