Keşif Isparta UNESCO Yolundaki Antik Kentte
Keşif Isparta, M.Ö. 285te Büyük İskenderin
komutanlarından Selevkoslar tarafından kurulan ve Helenistik Dönemin
Anadoludaki Başkenti olan Pisidia Antiokheiada uygarlıkların izinden gitti.
Öğrenciler, 1 günde Antik Çağ, Helenistik, Roma, Bizans, Selçuklu, Devlet-i
Âliyye-i Osmaniyye ve Cumhuriyet uygarlıklarını yaşadı. 2008den bu yana
SDÜnün kazı yaptığı Pisidia Antiokheiadaki Ay Tanrısı (Men) Tapınağının Birleşmiş
Milletler Eğitim Bilim ve Kültür Örgütünün (UNESCO) Dünya Mirası Listesine
dâhil edilmesi için proje hazırlanıyor.
2.302 yıllık uygarlıkların izinde
Süleyman Demirel Üniversitesinin (SDÜ) öğrencilerine
yönelik başlattığı Keşif Isparta Projesinin 3üncüsü Helenistik Dönemde
kurulan Pisidia Antiokheia oldu. Öğrenciler, Antik Çağ, Helenistik, Roma,
Bizans, Selçuklu, Devlet-i Âliyye-i Osmaniyye ve Cumhuriyet uygarlıklarının
izinde bir gün yaşadı. Öğrenciler, Dünya değeri olan Pisidia Antiokheia Açık
Hava Laboratuarı gezerek burada kurulan medeniyetlerin benzersiz eserleri
hakkında faydalı bilgiler aldı. Ardından Yalvaç Müzesi'de gezildi.
SDÜ, 2008den bu yana kazı yapıyor
Büyük İskenderin Milattan Önce (M.Ö.) 323te hayatını
kaybetmesinden sonra komutanlarından Selevkosların 285te kurduğu Pisidia
Antiokheia, kent alt ve üst yapıları, askeri sistemler, inanç ve gök bilim
çalışmaları açısından dünya tarihinde çok büyük bir değere sahip. SDÜ, 2008den
bu yana Kültür ve Turizm Bakanlığı kararı ile Açık Hava Laboratuarı
niteliğindeki Pisidia Antiokheiada kazı çalışması yapıyor. Helenistik Dönemde
Anadolunun Başkenti olan Pisidia, gün ışığına çıkarılan buluntular açısından
da nefes kesen bilgi, belge ve eserler barındırıyor. SDÜ Öğretim Üyesi Prof.
Dr. Mehmet Özhanlı, 1908 yılında Amerika Birleşik Devletlerindeki (ABD)
Michigan Üniversitesinin ilk kazı çalışmasını yaptığı Pisidia Antiokheianın
henüz yüzde 5inin gün ışığına çıkarıldığını anlatıyor. Keşif Isparta
kapsamında SDÜ öğrencilerine antik sahada 2 saat 10 dakika süresince bilgi
veren Prof. Dr. Özhanlı, Ay Tanrısı (Men) Tapınağı için UNESCOya proje
hazırlayacaklarını söylüyor.
Pisidia Antiokheianın tarihi
Büyük İskender, Milattan Önce (M.Ö.) 323 hayata
gözlerini yumdu. Helenistik Dönemde Büyük İskenderin Diadoklarından (Komutan)
Selevkoslar, Suriyede bir Krallık kuruyor. Batı Anadolu Bölgesinin içlerine
doğru gelirler. Şu an 67 Hektar olan burada kent kurmaya başlarlar. İsmini Kral
Antiochostan alıyor burası. Antik çağda Anadoluda 17 tane Antiokheia isminde
kent olduğundan dolayı buranın adı antik kaynaklarca Pisidia Antiokheiası
olarak zikrediliyor. Kentin kuruluş tarihi Helenistik Dönem: M.Ö. 285. Selevkos
Krallığı tarafından kuruluyor. Kent, M.Ö. 30lara kadar Büyük İskenderin
Komutanlarının egemenliğinde kalıyor. Ancak M.Ö. 31 yılındaki savaş ile Roma,
Anadoluya iyice egemen oluyor. Bu bölgede de Pisidia Kapadokya Eyaletini
kuruyor. M.Ö. 25te Antiokheianın ismini ''Koloniya Kayzeri'' olarak
değiştiriyor. Artık burası Romanın Pisidia Bölgesinin Başkenti oluyor. Roma
İmparatorluğu 396 yılında 2ye bölünüyor. 476 yılında Batı Roma yıkılıyor. Bu
tarihten sonra Pisidia Antiokheia Doğu Romanın yönetimine geçiyor. Diğer
adıyla Bizans İmparatorluğu bu toprakların hâkimi oluyor. 713 yılında ise Arap
akınları başlıyor. 11inci yüzyılın sonunda kent aşağıya taşınıyor. (Bugünkü
Yalvaçın konuşlandığı havza) Ve 12nci yüzyılda; 1176da Miryokefalon
Savaşından 1 yıl sonra; 1177de Anadolu Selçuklu Devleti Sultanı II. Kılıç Arslanın
Orduları, ele geçirerek buraya yerleşiyorlar. Ve Pisidia Antiokheia Anadolu
Selçuklu Yönetimine geçiyor. Sonra Osmanlı İmparatorluğu ve devamında Türkiye
Cumhuriyeti.