BİNAY DİKMEN KRİTİĞİYLE İKİ KİTAP
Zeki TARHAN – ANKARA
BÖLÜM : 7
Yazı Dizimizin bu bölümünde; “Eğirdir ilçesi Sıcaklık – Yağış Verilerinin Trend Analizi ve SPI Kuraklık İndeksinin kritiğini yapacağız… SDÜ / Uzaktan Algılama Araştırma Uygulama Merkezinden Erhan ŞENER ile SDÜ / Mühendislik Fakültesi öğretim Üyesi Prof. Dr. Ayşen DAVRAZ hocalarımızın birlikte kaleme aldıkları bu yazıda; “…Kuraklık etkisinin, hidrolojk döngü elemanlarının tamamını etkileyen bir unsur olduğu” saptamasıyla, Kuraklığın belirlenmesi ve doğru yönetiminin gerçekleştirilebilmesi için, farklı indeks yöntemleri kullanılarak izleme ve değerlendirmeler yapıldığı da vurgulanmakta…
***
“…Hidrolojik verilerin değişkenliğinin ölçüsü olan trend analizinin teorik esasları ile kuraklık analizi için kullanılan Standartlaştırılmış Yağış İndeksi (SPI) yöntemi” de açıklanmakta, uygulama örneği olarak ta Eğirdir Devlet Meteoroloji İstasyonunda ölçülen yağış ve sıcaklık verilerinin kullanıldığı görülmektedir… ( SPI ) değerlerinin, (0) değerinin altına düşmesi kuraklığın başlangıcı olarak tanımlanırken, indeks değerlerinin negatif olması da kurak periyodu işaret ediyor…
***
Eğirdir Meteoroloji İstasyonunda, 1968 – 2019 yılları arasında 52 yıllık aylık ortalama yağış (mm) değerlerinden yararlanılarak hesaplanan yağış miktarları bir grafikte yer almış ve buna göre; 52 yıllık ölçüm periyodunun en yüksek yağış miktarı, 1978 yılında 1404.7 mm olarak ölçülürken, ortalama yıllık yağış miktarı ise 790.4 mm olarak hesaplanmıştır. Aylık ortalama sıcaklık dağılım grafiğine göre; en sıcak ay Temmuz (23.56), en soğuk ay ise Ocak (2.15) derece olmuştur. Aşırı kuraklık; 12 aylık zaman dilimi için en son Aralık 2008 yılında ve 24 aylık zaman dilimi için en son 1973 yılında gözlenmiştir. Aşırı yağışlı periyotlar ise; 12 aylık zaman ölçeğinde, Mayıs – 1969 yılında ve 24 aylık zaman ölçeğinde ise en son 1982 yılında tespit edilmiştir.
***
…VE GELECEĞE YÖNELİK KURAKLIK TAHMİNLERİ
- Aylık zaman ölçeğinde yapılan analizlerde, aşırı kurak dönemlerin Kasım – 2028, Ekim -2036, Şubat – 2047, Nisan – 2065, Kasım – 2071, Şubat – 2073, Mart – 2075, Mart – 2076, Mayıs – 2086, Ekim – 2089, Şubat – 2095, Mart – 2096, Kasım – 2097 ve Kasım – 2100 yıllarında yaşanacağı tahmin edilmektedir.
***
- Aylık zaman ölçeğinde yapılan analizlerde, aşırı yağışlı periyodların yaşanacağı dönemler ise; 2036 – Ağustos, 2048 – Ağustos, 2060 – Mayıs, 2062 – Nisan, 2063 – Ekim, 2068 – Eylül, 2070 – Ekim, 2071 – Haziran, 2071 – Eylül, 2072 – Eylül, 2085 – Kasım, 2092 - Mayıs, 2094 – Eylül ve 2100 Temmuz olarak tahmin edilmektedir.
***
Üç Aylık zaman ölçeği için yapılan analizlerde; en erken 2023 ve 2048 yıllarında kurak dönemin yaşanacağı öngörülmektedir. Bu zaman diliminde aşırı yağışlı dönemler ise; 2039, 2040, 2050, 2063, 2070, 2073, 2075, 2085, 2092 yıllarında gerçekleşmesi tahmin edilmektedir.
***
SONUÇ OLARAK
Aşırı KURAK DÖNEMLERİN 12 aylık zaman dilimi için 2008 yılının Aralık ayında ve 24 aylık zaman ölçeğinde en son 1973 yılında yaşandığı tespit edilmiştir. Aşırı yağışlı periyotlar ise; 12 aylık zaman dilimi için en son 1969 yılının Mayıs ayında ve 24 aylık zaman ölçeğinde yapılan analizlerde ise en son 1982 yılında yaşandığı belirlenmiştir. Geleceğe yönelik Kuraklık tahminlerinde; 12 aylık zaman ölçeğinde yapılan analizlerde, en erken 2055 ve 2058 yıllarında AŞIRI KURAK PERİYODLARIN YAŞANACAĞI ÖNGÖRÜLMEKTEDİR.
DEVAM EDECEK…