-57-
7. BÖLÜM
YAPAY ZEKA
İnsanı insan yapan; düşünme gücü, yaratıcılık ve zekadır. İnsan zekasını bin yıllardır kazanmıştır. Doğada insan yaşam güçlükleri karşısında yaratıcı zekasını geliştirmek durumunda kalmıştır. İnsan, üretendir. Aynı zamanda toplum içerisinde yaşadığından dolayı sosyal bir varlıktır. İletişim de önceliklerinden biridir. İnsanın düşünce ürünü olan bilgisayar, yaşamı kolaylaştırmak için vardır. İşgücü yükünü hafifletmek için var olan bilgisayar, zeki olmak durumundadır. İnsan eliyle ve düşüncesiyle bilgisayara, zeki davranışlar göstermesi için programlar yüklenmiştir. Bilgisayar, kendi kendine öğrenen haline de gelmiştir. Bilgisayarda ki zekaya, yapay zeka denmiştir. Son yirmi yıldır; yapay zeka alanındaki gelişmeler, insanların hayatlarını kolaylaştırmıştır. Teknolojik gelişmelere bağlı olarak, insanın duyu sınırlarını aşan, muhakeme sınırlarının dışındaki alanlarda; yapay zeka ile bilgisayar uzman sistem gibi davranabilmektedir. Sibernetikte, yapay zeka ile ilişkilidir.
Yapay zeka aynı zamanda sezgisel düşünmedir. İnsan beyni sezgiseldir. İnsan ön beyninin temelini oluşturan orta beyin, bir karakutudur. İnsan davranışlarının otomatik pilotudur. İnsan farkındalık sınırının dışında hızı yüksek bir algılayıcıdır. Duyulardan algılanan bilgi hızlı bir şekilde işlenir. İnsanı bir takım davranışlara yönlendirir. İnsan bu kara kutu sayesinde hisseder. Bu karakutuya erişmek imkansızdır. Bilinçdışı kayıt yapar. Kararları çoğu zaman isabetlidir. Bilgisayar sezgileriyle hareket edemez. Sezgisel programlama teknikleriyle çözümü zor problemleri çözebilir, yıorumlayabilir ve öğrenebilir. Çeşitli zeka (dilsel, mantıksal, müzik, sosyal, ruhsal, duygusal) türleri vardır. İnsan bu çoklu zekaya sahip olabilir. Bilgisayarın aynı anda bu çoklu zeka türlerini göstermesi mümkün değildir. İnsan doğuştan itibaren çevresini gözlemleyerek öğrenebilir. Beynin modüler yapısı ve paralel işleme özelliği sayesinde hızlı bir şekilde öğrenebilir. Kapasitesi sınırsızdır. Hayvanlarda zeki davranış gösterirler. Örneğin; karınca ve arılar yiyeceğe en kısa yoldan ulaşmak için, bir çeşit sosyal zeka sergilerler.
Bilgisayar düşünebilir mi? sorusunun cevabını (1912-1954) Alan Turing bir model kurarak vermiştir. Daha sonra (1970’ler), işlevsel birimlerle bellek ayrılarak Von Newman mimarisi ile bilgisayar, insan beyin yapısına bir adım daha yaklaşılmıştır.
Bilişsel bilimin temeli Alan Turing’tir.(Bilgisayarı, insanla arasındaki farkı ayırt edemiyeceğimiz kadar gelişmiş yapabilir miyiz?)
devam edecek